چشم‌انداز روز

روابط میان ایران و بریتانیا پس از توقیف نفت‌کش بریتانیایی از سوی جمهوری اسلامی ایران وارد دور تازه‌ای از تنش شده است. در حمایت از بریتانیا، فرانسه و آلمان دو قدرت بزرگ اروپا و اتحادیه اروپا، از این اقدام ابراز نگرانی کردند. جرمی هانت، وزیر امور خارجه بریتانیا، در پی توقیف نفت‌کش بریتانیایی از سوی ایران، هشدار داده بود که اگر این وضعیت فورا رفع نشود، پیامدهای جدی برای خواهد داشت. توقیف کشتی انگلیسی توسط سپاه چند ساعت بعد از آن صورت گرفت که دادگاه عالی جبل‌الطارق توقیف نفتکش ایرانی را برای یک ماه دیگر تمدید کرد. سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، برای نخستین باز از زمان آغاز تنش‌ها در تنگه هرمز و خلیج فارس به ایران هشدار داد و از این کشور خواستا تا هر چه سریع‌تر کشتی‌های توقیف شده و خدمه‌های آنها را آزاد کند. علی کشتگر، تحلیلگر مسائل سیاسی، ساکن پاریس، در گفتگو با رادیو بین‌المللی فرانسه، با اشاره به توقیف نفت‌کش بریتانیایی توسط ایران، گفت: این اقدامات، نه تنها موجب افزایش تنش‌ها می‌شود بلکه احتمال می‌رود که حتی زمینه‌ساز برای نابودی برجام هم باشد.این تحلیلگر سیاسی اضافه کرد: بریتانیا تا اطلاع ‌بعدی نفت‌کش‌های خود را از تنگه هرمز عبور نخواهد داد همچنین سیاست‌های اتحادیه اروپا و آمریکا به یک هماهنگی در برابر جمهوری اسلامی ایران نزدیک می‌شود و این تنش‌های فزاینده به راحتی قابل حل شدن نخواهند بود. برای شنیدن این گفتگو بر روی تصویر کلیک کنید.

نیروی دریایی سپاه پاسداران روز جمعه ١٩ ژوئیه/ ٢٨ تیر اعلام کرد که یک نفتکش بریتانیایی را به دلیل رعایت نکردن قوانین و مقررات بین‌المللی دریایی و برخورد با یک کشتی صیادی، در هنگام عبور از تنگۀ هرمز توقیف کرده است. وزرای امور خارجۀ بریتانیا، آلمان و فرانسه، این اقدام دولت ایران را با حق آزادی کشتیرانی در خلیج فارس مغایر دانستند و خواستار آزادی فوری این کشتی و خدمۀ آن شدند. بنا به گفتۀ "الله مراد عفیفی‌پور" مدیر کل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان، این نفتکش بریتانیایی در مسیر تردد خود با یک کشتی صیادی برخورد کرده بود و از آنجا که عوامل این کشتی سانحه‌دیدۀ صیادی، پس از تماس با این شناور هیچ پاسخی دریافت نکردند، نیروی دریایی سپاه پاسداران شامگاه جمعه ٢٨ تیر/ ١٩ ژوئیه این نفتکش را وارد لنگرگاه بندرعباس کرده و آن را به ادارۀ کل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان تحویل داده است. "جرمی هانت" وزیر امور خارجۀ بریتانیا، توقیف این نفتکش را غیرقابل قبول دانست و اعلام کرد که ایران راه خطرناکی را در پیش گرفته است. وی تأکید کرد که اگر تهران نفتکش توقیف شده را فوراً آزاد نکند، با پاسخ جدی و قاطع بریتانیا مواجه خواهد شد. در این راستا حبیب حسینی‌فرد تحلیلگر مسائل سیاسی مقیم آلمان در گفتگو با بخش فارسی رادیو بین‌المللی فرانسه گفت که ایران به دنبال کاستن از فشار تحریم‌های آمریکاست و فروش نفت برای این کشور اهمیتی حیاتی دارد؛ اما استراتژی تهران در توقیف نفتکش بریتانیایی در تنگۀ هرمز، به ائتلاف کشورهای اروپایی با آمریکا در خصوص امنیت آزادی کشتیرانی در آبراه‌های خلیج فارس منتهی می‌شود.وی تأکید کرد که ائتلاف و حضور نظامی کشورهای غربی در خلیج فارس برای تحرکات نظامی و کشتیرانی ایران مساعد نیست و دولت تهران در وضعیت پرمخاطره‌ای قرار گرفته است که باید به راه‌حلی دیپلماتیک در این زمینه دست یابد.برای شنیدن مشروح این گفتگو، بر روی تصویر بالا کلیک کنید.

کشمکش میان آمریکا و جمهوری اسلامی ایران در روزهای اخیر بیشتر شده است. دونالد ترامپ، رئيس جمهوری ایالات متحده آمریکا، پنجشنبه ١٨ ژوئیه/ ٢٧ تیر اعلام کرد که یک ناو هواپیمابر این کشور یک هواپیمای بدون سرنشین ایران را در تنگه هرمز سرنگون کرده است. جمهوری اسلامی ایران روز جمعه ١٩ ژوئیه/ ۲۸ تیر این خبر را رد کرد. از طرفی سپاه پاسداران هم ١٨ ژوئیه/ ٢٧ تیر با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد که گشت‌های شناور آن یک کشتی خارجی ‌را که حامل یک میلیون لیتر سوخت قاچاق بوده در ۱۴ ژوئیه/ ٢٣ تیر ماه در خلیج فارس توقیف کرده است. روابط عمومی سپاه پاسداران توقیف کشتی دیگری را در روزهای اخیر تکذیب کرد و این خبر را «ادعای رسانه‌های غربی» خواند.توقیف این نفتکش خارجی مصادف با روزی است که یک کشتی نفتکش در آب‌های خلیج فارس در نزدیکی جزیرۀ قشم ناپدید شد.عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، سه‌ شنبه ۱۶ ژوئیه/ ۲۵ تیر توقیف این نفتکش را رد کرد. او گفت که نیروهای ایران پس از دریافت درخواست کمک از این کشتی، آن را توسط یدک‌کش برای تعمیر به ‌آب‌های ایران برده‌اند. به همین مناسبت، رسول نفیسی، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل خاورمیانه ساکن آمریکا، در گفتگویی با بخش فارسی رادیو بین المللی فرانسه می گوید که آمریکا به تلافی سرنگونی هواپیمای بدون سرنشین خود هواپیمای بدون سرنشین ایران را سرنگون کرده و جمهوری اسلامی ایران هم به تلافی توقیف نفتکش عظیم "گریس۱" در جبل الطارق که حامل نفت ایران و راهی سوریه بود، یک کشتی خارجی را توقیف کرده است.به نظر وی، امکان پیش آمدن جنگی فراگیر میان آمریکا و ایران بسیار کم اما امکان وقوع برخوردهای نظامی بسیار بسیار زیاد است.رسول نفیسی می‌افزاید که فرضیه سومی هم وجود دارد و آن این است که آمریکا، اسرائیل و عربستان سعودی، به مراکز نظامی و اتمی ایران حمله کنند. او می گوید که چنین عملی طبیعتاً مقدمه جنگ خواهد بود اما این امکان هم وجود دارد که در این صورت جمهوری اسلامی ایران به جای رویارویی نظامی با این کشورها به سازمان ملل شکایت و مظلوم‌نمایی کند تا از این راه از گرفتار شدن در جنگی تمام عیار که ممکن است به سقوط آن بینجامد بپرهیزد.مشروح این گفتگو را در فایل صوتی گوش کنید.

آمریکا برای تضمین امنیت کشتیرانی در خلیج فارس و تنگه هرمز طرحی پیشنهاد کرده و می‌خواهد یک ائتلاف بین المللی در منطقه تشکیل بدهد. قرار است فردا (جمعه) نشستی در بحرین به منظور بررسی این طرح برگزار شود. علی‌رضا نوری‌زاده روزنامه‌نگار و مدیر مرکز مطالعات ایران و عرب در لندن در پاسخ به این که هدف اصلی برگزاری نشست بحرین چیست می‌گوید که آمریکا می‌خواهد روی ایران بیشتر فشار بیاورد. به گفته علی‌رضا نوری‌زاده، پس از حوادث اخیر در خلیج فارس و حمله به دو کشتی در این منطقه، آمریکا و ایران پاسخ مشخصی به این موضوع ندادند اما حالا ابعاد این حوادث گسترده‌تر شده و کشور‌های دیگیری تیز وارد صحنه شده‌اند. علی‌رضا نوری‌زاده می‌گوید ژاپن هم به دعوت آمریکا برای پیوستن به این ائتلاف بین‌المللی در خلیج فارس جواب مثبت خواهد داد. به نظر علی‌رضا نوری‌زاده، نتایج به دست آمده در نشست بحرین می‌تواند روی روابط جمهوری اسلامی ایران با دیگر کشور‌های منطقه تاثیر زیادی بگذارد. مشروح این گفتگو را در فایل صوتی گوش کنید...

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، روز سه شنبه ۱۶ ژوئیه / ۲۵ تیر گفت که پیشرفت های بسیاری در جلوگیری از درگیری نظامی میان این کشور و ایران حاصل شده است. مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، نیز گفت که جمهوری اسلامی ایران تمایلش را برای مذاکره در مورد برنامه موشک های بالیستیک خود اعلام کرده است. دونالد ترامپ همچنین گفت که ما می خواهیم با رهبران جمهوری اسلامی مهربان باشیم و در پی تغییر رژیم ایران نیستیم. نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل و سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، عباس موسوی، این صحبتها را تکذیب کردند. عباس موسوی این صحبتها را ناشی از برداشت اشتباه از گفته های محمد جواد ظریف در مصاحبه با شبکۀ "ان بی سی" دانست. ابوالحسن بنی صدر، نخستین رئیس جمهوری اسلامی ایران، به همین مناسبت به رادیو بین المللی فرانسه می گوید که دونالد ترامپ تنها با استناد به برداشت آسوشیتدپرس از مصاحبه اخیر محمد جواد ظریف از حصول پیشرفت در پیشگیری از درگیری نظامی میان ایران و آمریکا صحبت نکرده است بلکه پیشنهادهای امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه، به هر دو طرف بی پاسخ نمانده است و زمینه پذیرش آنها فراهم است. وی می افزاید که حضور محمد جواد ظریف در آمریکا چراغ سبزی است که جمهوری اسلامی ایران به این کشور نشان می دهد تا از این طریق آمادگی خود را برای گفت و گو با آن اعلام کند. مشروح این گفتگو را در فایل صوتی گوش کنید.